ادعای جنجالی بنیان‌گذار سولانا: محاسبات کوانتومی می‌تواند بیت‌کوین را نابود کند؟

آناتولی یاکوونکو، هم‌بنیان‌گذار سولانا، در اظهاراتی جنجالی هشدار داده است که محاسبات کوانتومی ممکن است تا پایان دهه جاری (۲۰۳۰) رمزنگاری بیت‌کوین (BTC) را بشکند. او پیشنهاد کرده که بیت‌کوین باید به‌سرعت به سمت امضاهای مقاوم در برابر کوانتوم (quantum-resistant signatures) حرکت کند تا از دارایی‌های کاربران محافظت شود. این ادعا واکنش‌های متفاوتی در میان کارشناسان و جامعه کریپتو به دنبال داشته است.

جزئیات اظهارات یاکوونکو

یاکوونکو در یک پنل با موضوع فناوری و هوش مصنوعی اظهار داشت که پیشرفت سریع در هوش مصنوعی و محاسبات کوانتومی، فاصله بین انتشار مقالات تحقیقاتی و پیاده‌سازی عملی فناوری‌ها را به شدت کاهش داده است. او با اشاره به فعالیت شرکت‌هایی مانند گوگل در حوزه کوانتوم، احتمال ۵۰ درصدی برای شکستن رمزنگاری بیت‌کوین تا پایان دهه ۲۰۲۰ را مطرح کرد. به گفته وی، آدرس‌های بیت‌کوین که کلید عمومی آنها قبلاً در بلاکچین فاش شده، در برابر حملات کوانتومی آسیب‌پذیر خواهند بود، به‌ویژه اگر الگوریتم‌هایی مانند ECDSA (امضای دیجیتال منحنی بیضوی) یا SHA-256 شکسته شوند.

یاکوونکو تأکید کرد که بیت‌کوین باید به سیستم‌های رمزنگاری مقاوم در برابر کوانتوم، مانند امضاهای مبتنی بر رمزنگاری مشبک (lattice-based cryptography) یا سایر الگوریتم‌های پساکوانتومی، مهاجرت کند. او همچنین خواستار آغاز فوری استانداردسازی و افزایش آگاهی عمومی در این زمینه شد.

تهدید کوانتومی برای بیت‌کوین

محاسبات کوانتومی، به‌ویژه با استفاده از الگوریتم‌هایی مانند الگوریتم شور (Shor’s Algorithm)، می‌توانند مسائل ریاضی مانند لگاریتم گسسته منحنی بیضوی (ECDLP) را که پایه امنیت امضاهای ECDSA است، با سرعت بسیار بالایی حل کنند. این امر می‌تواند کلیدهای خصوصی را از کلیدهای عمومی استخراج کرده و دارایی‌های مرتبط با آدرس‌های عمومی در معرض خطر قرار دهد.

با این حال، کارشناسان خاطرنشان می‌کنند که بیت‌کوین از چند جهت در برابر این تهدید محافظت شده است:

• کلیدهای عمومی موقت: در بیت‌کوین، کلیدهای عمومی تنها در زمان انجام تراکنش فاش می‌شوند و برای مدت کوتاهی (معمولاً ۱۰ دقیقه تا یک ساعت) آسیب‌پذیر هستند، که این پنجره زمانی برای حملات کوانتومی محدود است.

• نیاز به قدرت عظیم کوانتومی: شکستن ECDSA یا SHA-256 نیازمند کامپیوترهای کوانتومی با میلیون‌ها کیوبیت پایدار است. به عنوان مثال، مارک وبر از دانشگاه ساسکس تخمین زده که برای شکستن رمزنگاری بیت‌کوین در ۱۰ دقیقه، به کامپیوتری با ۱.۹ میلیارد کیوبیت نیاز است، در حالی که قدرتمندترین کامپیوتر کوانتومی فعلی (Willow گوگل) تنها ۱۰۵ کیوبیت دارد.

واکنش کارشناسان و چالش‌های پیش‌رو

برخی کارشناسان، مانند آناستازیا مارچنکووا، معتقدند که تهدید کوانتومی هنوز در کوتاه‌مدت جدی نیست و نیازمند کامپیوترهایی با ۱۰ میلیون کیوبیت یا بیشتر است. با این حال، یاکوونکو هشدار می‌دهد که سرعت پیشرفت در محاسبات کوانتومی، به‌ویژه با قانون نمایی مضاعف (Neven’s Law)، ممکن است این تهدید را زودتر از انتظار عملی کند.

کارشناسان دیگر، مانند کوین شیرز از CoinShares، استدلال می‌کنند که حتی در صورت دستیابی به چنین قدرتی، استفاده از آن برای حمله به بیت‌کوین از نظر اقتصادی غیرمنطقی خواهد بود، زیرا هزینه‌های عملیاتی و زیرساختی بسیار بالا خواهد بود. همچنین، پیشنهادهایی مانند سافت‌فورک برای انتقال دارایی‌ها به کیف‌پول‌های مقاوم در برابر کوانتوم یا افزایش اندازه کلیدهای رمزنگاری مطرح شده است.

اقدامات پیشنهادی برای بیت‌کوین

برای مقابله با تهدید کوانتومی، پیشنهادات زیر مطرح شده است:

• مهاجرت به امضاهای پساکوانتومی: الگوریتم‌هایی مانند XMSS یا Dilithium می‌توانند جایگزین ECDSA شوند.

• استانداردسازی: پروژه‌هایی مانند NIST Post-Quantum Cryptography Standardization باید با مشارکت فعال جامعه بیت‌کوین تسریع شوند.

• آگاهی عمومی: توسعه‌دهندگان و کاربران باید از آسیب‌پذیری‌های احتمالی آگاه شده و برای انتقال دارایی‌ها به آدرس‌های امن‌تر اقدام کنند.

چشم‌انداز و توصیه‌ها

هرچند تهدید محاسبات کوانتومی برای بیت‌کوین در حال حاضر عملی نیست، اما اظهارات یاکوونکو بر اهمیت آمادگی زودهنگام تأکید دارد. بیت‌کوین با سابقه‌ای قوی در تطبیق با چالش‌های فنی (مانند آپگرید Taproot)، پتانسیل لازم برای پیاده‌سازی سیستم‌های مقاوم در برابر کوانتوم را دارد. با این حال، این فرآیند نیازمند هماهنگی گسترده در شبکه‌ای غیرمتمرکز است که می‌تواند زمان‌بر باشد.

برای کاربران ایرانی، توصیه می‌شود:

• استفاده از آدرس‌های جدید: برای هر تراکنش از آدرس‌های جدید استفاده کنید تا کلید عمومی کمتر فاش شود.

• کیف‌پول‌های امن: از کیف‌پول‌های سخت‌افزاری و غیرحضانتی برای کاهش ریسک‌های امنیتی استفاده کنید.

• رصد پیشرفت‌های کوانتومی: اخبار مربوط به توسعه کامپیوترهای کوانتومی و پروژه‌های رمزنگاری پساکوانتومی را دنبال کنید.

اظهارات یاکوونکو زنگ خطری برای جامعه بیت‌کوین است تا از هم‌اکنون برای آینده‌ای کوانتومی آماده شود. اگرچه تهدید فوری نیست، اما بی‌توجهی به آن ممکن است عواقب جدی به دنبال داشته باشد.